Στο μέρος αυτό του τόμου δείχθηκε ότι η μελέτη των κειμένων της ιατρικής της περιόδου της Νεοελληνικής Αναγέννησης γίνονται γνωστές οι νέες επιστημονικές γνώσεις στον ελληνικό χώρο μέσω των ελληνικών ιατρικών βιβλίων καθώς επίσης και μέσω άλλων ελληνικών βιβλίων που περιέχουν ιατρικής φύσεως θέματα.

Συγκεκριμένα διαπιστώνεται ότι:

Α). οι συγγραφείς των ιατρικής φύσεως θεμάτων είναι κάτοχοι της νέας, της σύγχρονης ιατρικής επιστημονικής γνώσης, αφού κατά κανόνα έχουν σπουδάσει σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Β). Τα βιβλία τα οποία μεταφράζονται ή παραφράζονται είναι βιβλία γνωστών, σύγχρονων κατά κανόνα ιατρών, έργα που έχουν πλατιά απήχηση και μεταφρασθεί σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Την ελληνική μετάφραση και έκδοση συνιστούσαν διακεκριμένοι Ελληνες καθηγητές ευρωπαϊκών πανεπιστημίων ή έγκριτοι επιστήμονες των ελληνικών κοινοτήτων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Γ). Τα ιατρικά βιβλία μεταφράζονται και κυκλοφορούν στα ελληνικά κατά μέσον όρο σε 6.6 χρόνια μετά την αντίστοιχη ευρωπαϊκή έκδοση. Η διαπίστωση αυτή δείχνει ότι η επιστημονική ιατρική γνώση, όπως γενικότερα η νέα επιστημονική γνώση, γίνεται γνωστή σχετικά ταυτόχρονα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον δαμαλισμό για την προφύλαξη από την παιδοκτόνο ευλογιά, που δημοσιεύθηκε στο Λονδίνο το 1798 και άρχισε να εφαρμόζεται στον ελληνικό χώρο από το 1800. Μάλιστα το 1805 εκδόθηκε και σχετικό βιβλίο.

Δ). Οι συγγραφείς των ιατρικών θεμάτων τεκμηριώνουν τα κείμενά τους με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή επιστημονική βιβλιογραφία, στοιχείο που δείχνει το επίπεδο της ενημέρωσή τους.

Ε). Η νέα πειραματική γνώση περνά στην ελληνικό χώρο με τη δημοσίευση ιατρικών πειραμάτων στα ελληνικά ιατρικά βιβλία.

ΣΤ).Οι συγγραφείς των ελληνικών ιατρικών θεμάτων προσπαθούν να αποδώσουν στα ελληνικά τη νέα επιστημονική ιατρική ορολογία, δημιουργώντας νέους όρους, εκ των οποίων πολλοί διατηρούνται και σήμερα και έτσι τέθηκαν οι βάσεις της νέας ελληνικής ιατρικής ορολογίας.

Ζ). Με το περιοδικό ιδιαίτερα Ερμής ο Λόγιος (1811-1821) , που τα ιατρικά θέματα καταλαμβάνουν το 10% των σελίδων όπως έχουμε δείξει, μεταφέρεται η νέα ιατρική γνώση. Δημοσιεύονται σε μετάφραση επιστημονικά άρθρα από έγκυρα περιοδικά με παράθεση πολλών συγχρόνων βιβλιογραφικών παραπομπών.