Πρωτότυπη μελέτη η οποία αποδεικνύει με ενδοκειμενικά στοιχεία ότι "Τα Ολύμπια" είναι μετάφραση του Ρήγα και όχι κάποιου φίλου του, όπως έχει υποστηριχθεί και ότι είναι έργο στο οποίο λείπουν οι ξένες λέξεις.

  Εχει διατυπωθεί η άποψη ότι το έργο δεν έχει στοιχεία επαναστατικά και μάλιστα ότι το εξέδωσε σε μια εποχή που προετοίμαζε το επαναστατικό του σχέδιο και όπως έγραφε στον Κορωνιό ότι «δεν είναι καιρός για βιβλία» . 'Όμως οι κρίσεις δεν θα πρέπει να γίνονται με τα σημερινά δεδομένα, αλλά καλό είναι να γνωρίζουμε τις τότε συνθήκες που επικρατούσαν και κυρίως την ιδιαίτερη λειτουργία της λογοκρισίας της Αυστριακής αστυνομίας. Ο Ρήγας για την εκτύπωση των βιβλίων του έπρεπε κάθε φορά να παίρνει την άδεια της λογοκρισίας, προσπαθώντας παράλληλα να αποκρύπτει τους πραγματικούς του σκοπούς. Χαρακτηριστική πάντως είναι η περίπτωση της προσφώνησής του στον Στέριο Χατζή Κώνστα Ολυμπιώτη, στην έκδοση του Ηθικού τρίποδος, όπου ο Ρήγας δεν τολμά να αναγράψει την λέξη ελευθερία, αλλά στη θέση της βάζει αποσιωπητικά. Κι' αυτό το κάνει διότι, ως νουνεχής και «σώφρων εξεταστής των πραγμάτων», γνώριζε πολύ καλά ότι δεν θα του χορηγούσαν την άδεια να τυπώσει τον Ηθικό Τρίποδα και επί πλέον θα έδινε αφορμή να αποκαλυφθεί το επαναστατικό του σχέδιο. Ωστόσο στο κείμενο των Ολυμπίων, σελ. 16-17, του δίνεται η ευκαιρία, άσχετα από το νόημα του ιταλικού πρωτοτύπου, και τονίζει την «Ελευθερία» με τα πιο έντονα και αραιά τυπογραφικά στοιχεία, για να εντυπωσιάσει και συγκινήσει τον 'Ελληνα αναγνώστη. Εξ άλλου ο Ρήγας με τη αναφορά στα ολυμπιακά αγωνίσματα και τις παραστάσεις τους, τις οποίες παραθέτει στο βιβλίο του, προσδίδει μια δυναμική στην ενίσχυση του φρονήματος των σκλαβωμένων, απαραιτήτου στοιχείου στην επαναστατική ψυχολογική τους προετοιμασίας.

   Ο Ρήγας στην αρχή των Ολυμπίων παραθέτει τα "Προλεγόμενα", στα οποία αναγράφει με σχετική επεξήγηση τα είδη των Ολυμπιακών αγωνισμάτων της αρχαιότητος. Παράλληλα όμως προσφέρει και μια πολύ σημαντική πληροφορία πως μερικά ολυμπιακά αγωνίσματα διατηρούνταν κατά την εποχή του στη Θεσσαλία και σε όλη την Ελλάδα. Κατ' αυτόν τον τρόπο ο Ρήγας δείχνει έμμεσα την ιστορική συνέχεια των Ελλήνων, ενισχύοντας την ιστορική αυτοσυνειδησία των σκλαβωμένων, οι οποίοι ως απόγονοι των αρχαίων, όπως τονίζει ο Ρήγας, διατηρούν τα ολυμπιακά αγωνίσματα. Σημειώνει ακόμη ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες «επανηγυρίζοντο από τους προπάτορές μας» συνδέοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τους συγχρόνους Ελληνες με τους αρχαίους. Επί πλέον προσφέρει και ένα αίσθημα αισιοδοξίας ότι θα πρέπει όχι μόνον να διατηρούν στα χρόνια της σκλαβιάς τα ολυμπιακά αγωνίσματα, αλλά και μετά την επανάσταση του στην Ελλάδα να τους προσδώσουν την αίγλη που πρέπει να έχουν, ώστε να «πανηγυρίζονται» από τους απογόνους των «προπατόρων» τους.

  Ο Ρήγας ασχολείται με τους Ολυμπιακούς αγώνες στο βιβλίο που μετέφρασε Νέος Ανάχαρσις , όπου ένα κεφάλαιο με εβδομήντα σελίδες είναι αφιερωμένο σ' αυτούς, αναγράφοντας μάλιστα ως κεφαλίδα σε κάθε φύλλο του κεφαλαίου το «Ολυμπιακοί Αγώνες».

  Ακόμη στη Χάρτα της Ελλάδος στο φύλλο εννέα παραθέτει το τοπογραφικό διάγραμμα της αρχαίας Ολυμπίας, όπου ετελούντο οι Ολυμπιακοί αγώνες, όπως επίσης και στον τίτλο της Χάρτας στο φύλλο τέσσερα έχει παραστάσεις από τα ολυμπιακά αγωνίσματα της ελεύθερης πάλης, ιπποδρομίας και αρματοδρομίας. Τις παραστάσεις αυτές με τα ολυμπιακά αγωνίσματα ο Ρήγας τις θέτει, όπως έχει δείξει ο Λέανδρος Βρανούσης , στην αρχή των τριών κεφαλαίων των Ολυμπίων, ενώ διακοσμεί τη σελίδα τίτλο με την παράσταση του Ολυμπίου Διός, προ τιμήν του οποίου τελούνταν τα ολυμπιακά αγωνίσματα. Επισημαίνεται ωστόσο ότι στην επανέκδοση του Ηθικού Τρίποδος του 1815 οι παραστάσεις αυτές έχουν αντικατασταθεί με άλλες. Ενδιαφέρουσα πάντως για την απήχηση των ολυμπιακών αγώνων είναι και η πληροφορία του Αναστασίου Ζωσιμά από τη Νίζνα, ο οποίος σε επιστολή του, 14 Ιανουαρίου 1805, προς τον Δωρόθεον Πρώϊο στην Κωνσταντινούπολη έγραφε ότι ο Ευγένιος Βούλγαρις (1716-1806) μεταφράζει το βιβλίο περί της γυμναστικής τέχνης του Ιταλού ιατρού Hieronimo Mercuriali : «Ο κύριος Ευγένιος υπέργηρος ών, και ήδη μεταφράζει την επιτομήν της γυμναστικής τέχνης του Ιερωνύμου του Ερμείου» .

  Συμπληρωματικά σημειώσουμε ότι η ιδέα των Ολυμπιακών αγώνων έκανε την εμφάνισή της στην επαναστατημένη Γαλλία, όπως διαβάζουμε σε φύλλα της Εφημερίδος των Πούλιων. Συγκεκριμένα δημοσιεύεται η είδηση ότι στις 10 Σεπτεμβρίου του 1793 φηφίσθηκε μαζί με το νέο ημερολόγιο «Κάθε τέταρτον χρόνον να γίνονται οι Ολύμπιοι αγώνες εις δόξαν της μεταβολής» και όπως σημειώνεται αυτή η πρόταση άρεσε πολύ στο λαό «η Εθνοσυνέλευσις εψήφισεν οπού να δοθή εις τύπον». Επίσης αναφέρεται «Η τελετή της 10 Αυγούστου επανηγυρίσθη εν ειρήνη, και κατά τα προγραφθέντα κανόνα εις τον κήπον του παλατίου του Λούξεμβούργ, όπου ήτον όλαι αι δημόσιαι εξουσίαι, και οι πρέσβεις μόνον των δημοκρατικών δυνάμεων, (ούσα η εορτη κατά της βασιλείας) και ο της υψηλής Πόρτας. Η τελετή εσυνίστατο, (καθώς εις τον καιρόν των Ελλήνων) εις ύμνους, εις δρόμους και άλλα σωματικά, ή ηρωϊκά γυμνάσματα , κατά μίμησιν των ολυμπιακών αγώνων» .

  Σχετικά με το λάθος που ο Ρήγας αναγράφει στα Προλεγόμενα ότι οι Ολυμπιακοί αγώνες διοργανώνονταν κάθε πέντε χρόνια «όθεν και Ολυμπιάς η πενταετηρίς» ενώ το ορθό είναι κάθε τέσσερα χρόνια, όπως και ο ίδιος εκ των υστέρων διορθώνει το λάθος στον τίτλο του βιβλίου Ηθικός Τρίπους και είχε γράψει στον Νέο Ανάχαρσι , μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Ρήγας θα είχε μπροστά του κανένα σχετικό βιβλίο με αυτή την αναφορά ή κείμενο με τις Ωδές του Πινδάρου όπου αναγράφεται το «πενταετηρίς» . Επισημαίνεται πάντως ότι ο σύντροφος του Ρήγα ιατρός Γεώργιος Σακελλάριος τον προηγούμενο χρόνο, το 1796, σε σχετικό κείμενο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες σημειώνει ότι «Λαμπρότεροι από όλους τους Αγώνας ήσαν οι Ολυμπιακοί, ωσάν οπού τους εδιάταξεν ο Ηρακλής προς τιμήν του Διός, να εορτάζονται κάθες πέμπτον χρόνον εις την Ολυμπίαν...» . Ωστόσο για την κάθε τέσσερα χρόνια διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων έγραψε η Εφημερίς, 4 Οκτωβρίου 1793, καθώς επίσης και η Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία των Diderot και D' Alambert , την οποία ως γνωστόν ο Ρήγας είχε χρησιμοποιήσει για να γράψει τμήματα του βιβλίου του Φυσικής απάνθισμα. .

  Ενδιαφέρον έχει η υποσημείωση στη σελίδα 104 όπου το κείμενο του Μεταστάσιο κάνει λόγο για τη θυσία της Αλκήστιδος προς σωτηρία του συζύγου της Αδμήτου. Ο Ρήγας παίρνει αφορμή και ενημερώνει τον αναγνώστη για τον τόπο της γενέτειράς του, όπου εβασίλευε ο Άδμητος στις αρχαίες Φερές, οι οποίες στην εποχή του ονομάζονται "Βελεστίνος και Αγιος Γεώργιος". Παραθέτει όλη την υπόθεση την οποία έλαβε, όπως σημειώνει από τον Παλαίφατο , έκδοση της Λειψίας 1772, σελ. 112. Σε σχετική σύγκριση των κειμένων παρατηρήσαμε ότι ο Ρήγας αποδίδει το αρχαίο κείμενο σε πιο απλούστερη μορφή, για να γίνει ίσως κατανοητό από τους αναγνώστες του.

  Σημειώσουμε ακόμη ότι ο Ρήγας μνημονεύει στα Ολύμπια, σελ. 29, τους όρους "βασίλειον" και κράτος" με την ίδια σημασία, ενώ στο βασικό του πολιτικό κείμενο Νέα Πολιτική Διοίκησις χρησιμοποιεί μόνο τον όρο «βασίλειον» , που τότε όμως συνηθιζόταν:

  Επίσης, στα Προλεγόμενα αναφέρει τον όρο «Τοπαρχία» για την Ολυμπία, όρο που τον χρησιμοποιεί στη Χάρτα του και στο Σύνταγμά του, και που αποτελεί βασική διοικητική διαίρεση του κράτος του. Επίσης μνημονεύει δίπλα στα αρχαία τοπωνύμια και τα αντίστοιχα της εποχής του τοπωνύμια "Ολυμπία-Σταυρός" , "Αλφειός-Ρουφιάς", "'Ηλις-Καλοσκόπι", τακτική την οποία ο Ρήγας εφαρμόζει και στην Χάρτα της Ελλάδος και στο βιβλίο του Νέο Ανάχαρσις, θέλοντας κατ' αυτόν τον τρόπο να συνδέσει το ένδοξο παρελθόν με το παρόν.

  Κατά τη σύνταξη του ευρετηρίου και γλωσσαρίου του Ηθικού Τρίποδος παρατηρήσαμε ότι στο έργο του Ρήγα Τα Ολύμπια δεν περιέχονται ξενικές λέξεις , Χρησιμοποιεί μόνο ελληνικές λέξεις, εκτός από τις «πρέντζιπε», «πρεντζιπέσσα» που θα πρέπει να θεωρηθούν ότι από πολύ νωρίς έχουν ενσωματωθεί στο ελληνικό λεξιλόγιο. Στα πρώτα έργα του Ρήγα, Σχολείον ντελικάτων εραστών και Φυσικής απάνθισμα, Βιέννη 1790, ανευρίσκονται αρκετές ξενικές λέξεις, ενώ ελάχιστες στα τελευταία του έργο του1797, όπως Νέος Ανάχαρσις, Η Νέα Πολιτική Διοίκησις, ή και καθόλου, όπως Τα Ολύμπια και Επαναστατική Προκήρυξη. Παρατηρούμε δηλαδή ότι όσο περνάει ο καιρός και ο Ρήγας φθάνει στην ωριμότητα της επαναστατικής του δράσης και στη σημασία της αρχαίας κληρονομιάς στην επίτευξη της αυτοσυνειδησίας, διαπιστώνεται στα κείμενά του μια προοδευτική γλωσσική καθαρότητα

  Μια άλλη παρατήρηση είναι πως ο Ρήγας στα "Ολύμπια", εκτός από το τελευταίο χορικό, που είναι γραμμένο στον τύπο χορικού αρχαίας τραγωδίας, χρησιμοποιεί αρκετές λέξεις από την αρχαία γραμματεία ακόμη και ομηρικές, τονίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την ιστορική συνέχεια της ελληνικής γλώσσας, όπως εξ άλλου με το συνολικό του έργο προσπαθεί να δείξει την ιστορική συνέχεια του ελληνισμού από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες του. Όμως στο δεύτερο έργο του Ρήγα "Η βοσκοπούλα των 'Αλπεων" περιέχονται λίγες ξενικές λέξεις, για τις οποίες μάλιστα ο Κοραής τον κατηγορεί για την χρησιμοποίησή τους, χωρίς ωστόσο να επισημάνει ότι το έργο "Τα Ολύμπια " είναι καθαρό από ξένες λέξεις. Χαρακτηριστικά ο Κοραής σε επιστολή του, 6 Μαρτίου 1805, προς τον Αλέξανδρο Βασιλείου γράφει : «...από τα Ολύμπια του Μεταστασιορήγα μ' άρεσεν η προσφωνητική επιστολή, ως ελληνικώς σωφρονούσα. το ύφος του όμως είναι "πρόσθε λέων, όπιθε δε χίμαιρα". 'Εξω από την ασυγκέραστον ανάμιξιν Ελληνικών και κοινών λέξεων και φράσεων, δια να κάμη το Κράμα αληθή κυκεώνα, ανέμιξε και Τουρκικάς και Γαλατικάς λέξεις, μουντάδα, τζομπάνισσα, και άλλα τοιαύτα στολίσματα τερατώδη» .

  Στο σημείο αυτό θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι ο Κοραής άδικα κατηγορεί τον Ρήγα, διότι οι λέξεις που φέρνει για παράδειγμα «μοντάδα, τζομπάνισσα» βρίσκονται στο δεύτερο του έργο "Η βοσκοπούλα των Άπλεων" και όχι στα "Ολύμπια", στα οποία απουσιάζουν οι ξένες λέξεις, κάτι που διέφυγε από την οξύτατη παρατηρητικότητα του Κοραή. Με την ευκαιρία των κρίσεων του Κοραή ας παρατεθούν και οι υπόλοιπες παρατηρήσεις του για την αναγραφή από τον Ρήγα των επιφωνημάτων «άχ, ώχ». Χαρακτηριστικά ο Κοραής παρατηρεί: «Το 'Αχ (επιφώνημα λύπης) δεν είναι ίδιον εις αυτόν μόνον. φαίνεται ότι το περισσότερον μέρος των νύν σπουδαίων Γραικών το ενοστιμεύθησαν πολύ...οι ημέτεροι λοιπόν πρόγονοι έλεγον 'Α επί λύπης, οίκτου και καμμίαν φορά θαυμασμού ή και απειλή». Στη συνέχεια παραθέτει ένα παράδειγμα από τον 'Ομηρο και συνεχίζει: «Εξεύρεις δια τι εμωρολόγησα τόσον περί τούτου; Διότι φοβούμαι μη προσκολληθή εις την γλώσσαν το πυρετοποιόν τούτο 'Αχ (ευρίσκω και 'Εχ και 'Ωχ εις τον Ρήγα) βλέπων τόσον κατάκορον την χρήσιν του εις τα βιβλία. Οθεν, επειδή ευρίσκεσαι αυτού, όπου σήμερον είναι το εργαστήριον της νέας των Γραικών φιλολογίας, προθυμήθητι να έχης επιρροήν εις τινών τας κεφαλάς...να φονεύσης το κατάρατον 'Αχ...».

  Ωστόσο επισημαίνουμε ότι η διερεύνηση του κειμένου των Ολυμπίων έδειξε πως ο Ρήγας χρησιμοποίησε και τους δύο τύπους των επιφωνημάτων και μάλιστα τα δύο τρίτα εκ του συνολικού αριθμού των επιφωνημάτων τα αποδίδει ως "ω", "α ", "ε", όπως θα ήθελε και ο Κοραής, και μόνο το ένα τρίτο αποδίδεται ως "αχ", "ωχ", "εχ".

  Ο Κων. Αμαντος στα 1930 είχε υποστηρίξει, χωρίς όμως τη σχετική παράθεση τεκμηρίων, ότι Τα Ολύμπια, που εξέδωσε ο Ρήγας, δεν είναι δικιά του μετάφραση και δημιουργία, αλλά «ετύπωσε την έμμετρον μετάφρασιν κάποιου φίλου του, εις την οποίαν προέταξεν ο ίδιος πιθανώς ολίγας παρατηρήσεις». 'Ομως ο Λ. Βρανούσης με τις έρευνες και μελέτες του είναι κατηγορηματικός γράφοντας ότι οι «κάποιες επιφυλάξεις για την πατρότητα των μεταφράσεων των "Ολυμπίων"και της "Βοσκοπούλας" ήταν ίσως δικαιολογημένες παλαιότερα, όταν δεν είχε συστηματικά μελετεθή το έργο του Ρήγα. Σήμερα όμως έχει αποδειχθή πιά, πως ο Πρωτομάρτυρας δεν ήτον ούτε ο "ασπούδαχτος" λυράρης, που αναγκαστικά έγραφε τη λαϊκή γλώσσα, ούτε ο ορθολογιστής "δημοτικιστής" του τύπου Βηλαρά ή Ψυχάρη. Είναι ο λόγιος, που πέρασε τις σπουδές του καιρού του "επικεκυφώς εις τα της ελληνικής διαλέκτου βιβλία" και αρέσκεται συχνά, αν και οπαδός του "απλού ύφους", να αρχαϊζη στα γραψίματά του».

  Παρ' όλα όμως τα ανωτέρω αμφισβητήσεις περί της πατρότητος της μετάφρασης, επαναφέροντας τη γενική και μετέωρη άποψη του Αμάντου, πως τα Ολύμπια δεν είναι έργο του Ρήγα, επαναλαμβάνονται σε πρόσφατα κείμενα . Το γεγονός ότι ο Ρήγας δεν έχει αναγράψει το όνομά του στον τίτλο των Ολυμπίων δικαιολογημένα δημιουργήθηκαν αρχικά αμφιβολίες για την πατρότητα της μετάφρασης. Όμως μια προσεκτική μελέτη θα επιβεβαίωνε ότι πράγματι είναι μετάφραση και έργο του. Συγκεκριμένα ο Ρήγας δεν γράφει μόνο την προσφωνητική αφιέρωση στον Στέριο Χατζή Κώνστα, όπως ήταν άλλωστε συνήθεια στους εκδότες ενός βιβλίου, αλλά καταχωρίζει και τα Προλεγόμενα στα οποία σημειώνει την πληροφορία ότι τα ολυμπιακά αγωνίσματα κατά την εποχή του παίζονται στη Θεσσαλία και σε όλη την Ελλάδα καθώς επίσης παραπέμπει στην επιπεδογραφία της Ολυμπίας σημειώνοντας χαρακτηριστικά και μάλιστα στο πρώτο πρόσωπο«οπού έχω εις την Χάρταν μου». Προσθέτουμε ακόμη πως ο Ρήγας ακολουθεί την ίδια τακτική και στο βιβλίο του Νέος Ανάχαρσις, όπου παραπέμπει στη Χάρτα του: στη σελ. 181 σημειώνει «'Ορα την Χάρταν Νο 6», σελ. 192 και 216 «'Ορα την Χάρταν», ενώ στη σελ. 262 και 347 γράφει «Ιδέ την Χάρταν της Ολυμπίας». Επίσης παίρνει από τον τίτλο της Χάρτας του τις παραστάσεις του Διός με τον κεραυνό και τον αετό για τη σελίδα τίτλου των Ολυμπίων καθώς και τις παραστάσεις των ολυμπιακών αγωνισμάτων πάλης, αρματοδρομίας και ιπποδρομίας στην αρχή των τριών πράξεων του έργου σελ. 7, 41, και 81 αντίστοιχα. Εντυπωσιακή εξ άλλου είναι και η υποσημείωση στο κείμενο των Ολυμπίων, σελ. 104, όπου γίνεται λόγος για τη θυσία της Αλκήστιδος προς «της του Αδμήτου Θεσσαλού ζωής την σωτηρίαν», όπου παρατίθεται το αρχαίο κείμενο από τον Παλαίφατο μεταφράζοντας μερικώς και συγχρόνως επεξηγώντας στους αναγνώστες ότι η Ιωλκός "λέγεται τώρα Λεχώνια, κείται εις την Μαγνησίαν της Θεσσαλίας", επεξήγηση που υπάρχει στον Νέον Ανάχαρση στην τελευταία σελίδα με τον τίτλο "Είδησις". Επίσης για τις Φερές σημειώνει ότι "λέγονται τώρα Βελεστίνος και 'Αγιος Γεώργιος", ονόματα που τα καταγράφει στη Χάρτα του, στην "Επιπεδογραφία της Φεράς νύν λεγομένης Βελεστίνος" όπου σημειώνει 'Δρόμος εις Μικράν Φεράν, λεγομ. Αγ. Γεώργιος" καθώς και στον Νέο Ανάχαρση, υποσημείωση σελ. 133.

  Άλλο ένα στοιχείο για την πατρότητα της μετάφρασης αποτελούν τα αναγραφόμενα στα έγγραφα των αυστριακών ανακρίσεων, όπου ο Ρήγας λέγει ότι ο ίδιος είναι ο μεταφραστής των δύο έργων: «Ομολογεί ο Ρήγας ...ότι εξέδωκεν έργον επιγραφόμενον Ο Ηθικός Τρίπους, τούθ' όπερ μετέφρασεν ελληνιστί μέρος μεν εκ του ιταλικού του Αββά Μεταστασίου, μέρος δε εκ της Βοσκοπούλας των 'Αλπεων του Γάλλου συγγραφέως Μαρμοντέλ...» . Ομοίως στην πατρότητα των δύο έργων αναφέρεται και ο Αντώνιος Κορωνιός, ο μεταφραστής του τρίτου έργου Ο πρώτος Ναύτης, ο οποίος έστειλε τη μετάφρασή του στον Ρήγα και δημοσιεύθηκε μαζί με τα έργα του, όπως εμφαντικά αναγράφεται «μετά των ιδίων αυτού μεταφράσεων εν των βιβλίω τω φέροντι τον τίτλον Ηθικός τρίπους, όπερ ο Ρήγας εξέδωκε κατά την ιδίαν ομολογίαν προς αναμόρφωσιν του ελληνικού έθνους».

  Σημειώνουμε συμπληρωματικά ότι αν δεν είχαν μεταφρασθεί Τα Ολύμπια από τον Ρήγα, αλλά από κάποιον φίλον του, όπως γράφει ο Κων. Αμάντος, το γεγονός αυτό με την πάροδο των ετών θα είχε γίνει γνωστό στους κύκλους των Ελλήνων λογίων της Βιέννης και κατ' αυτόν τον τρόπον το γεγονός αυτό θα είχε γνωστοποιηθεί. από τον Αλέξανδρο Βασιλείου στον Κοραή, ο οποίος είχε λάβει από τη Βιέννη το βιβλίο του Ρήγα. Ο Κοραής όμως δεν γράφει κάτι σχετικό, ούτε κάνει κάποιο σχετικό υπαινιγμό, παρά μόνο αναφέρεται στην προσφώνηση και στο λεξιλόγιο του Ρήγα. Παρομοίως η πιθανή οικειοποίηση από τον Ρήγα της μεταφράσεως των Ολυμπίων θα είχε γίνει γνωστή στον Μιχαήλ Περδικάρη, ο οποίος έζησε στη Βιέννη και το 1811 στο χειρόγραφό του «Ρήγας ή κατά ψευδοφιλελλήνων» θα εύρισκε την ευκαιρία να καταφερθεί εναντίον του και γι' αυτή του την "ανηθικότητά" του, όπως άλλωστε κάνει για τόσα άλλα.

  Τα ανωτέρω επιχειρήματα, τα οποία συνηγορούν εμμέσως ότι ο Ρήγας είναι ο μεταφραστής των Ολυμπίων, πιθανόν να μην ικανοποιούν εκείνους οι οποίοι θα θέλανε πιο πειστικές αποδείξεις για την πατρότητα της μεταφράσεως. Και τούτο διότι θα είναι δυνατόν να ισχυρισθούν ότι ο Ρήγας ως επιμελητής της έκδοσης έγραψε την αφιερωτική προσφώνηση στον Χατζή Κώνστα, τα Προλεγόμενα και την υποσημείωση για την 'Αλκηστη και έθεσε τις παραστάσεις με τα ολυμπιακά αγωνίσματα. Οσον αφορά τις υποθέσεις πως ο Κοραής και ο Περδικάρης δεν γράφουν κάτι σχετικό για την πιθανότητα ο Ρήγας να είχε οικειοποιηθεί ξένη πνευματική εργασία, μπορούν να ισχυρισθούν ότι το αρνητικό εύρημα δεν μπορεί να αποτελέσει θετική απόδειξη, τεκμήριο για την πατρότητα της μετάφρασης..

  Ολα τα ανωτέρω πράγματι αποτελούν ενδείξεις και όχι αποδείξεις, οι οποίες θα τεκμηρίωναν πλήρως την πατρότητα της μετάφρασης των Ολυμπίων. Και αυτό θα γινόταν αν είχαν εντοπισθεί «ενδοκειμενικές αποδείξεις για μια σίγουρη απόδοση του έργου στον Ρήγα», όπως εύστοχα παρατηρεί ο Βάλτερ Πούχνερ .

  Νομίζουμε ότι τώρα μπορούμε να προσφέρουμε μια «ενδοκειμενική απόδειξη» πατρότητας της μετάφρασης των Ολυμπίων στον Ρήγα, μετά από την διερεύνηση που έχουμε κάνει κατά την σύνταξη του σχετικού ευρετηρίου και γλωσσαρίου των Ολυμπίων. Διαπιστώσαμε ότι πολυσύνθετες χαρακτηριστικές λέξεις που απαντώνται στα Προλεγόμενα "συναντικτυπούνται", "συναντιξεμυστηρεύονται", ανευρίσκονται και στο κείμενο του έργου Τα Ολύμπια "συνεπαρρησθιάσθην", "συμπαλεύει", "συνεκκομίζων", "συνεναγκαλίζονται" , στοιχείο δηλωτικό πως είναι κοινός ο συγγραφέας των δύο αυτών κειμένων, ο Ρήγας. Σε ενίσχυση της θέσης αυτής έρχεται να προσφέρει και το γεγονός ότι στα κεφάλαια του βιβλίου Νέος Ανάχαρσις , το οποίο ο Ρήγας μετέφρασε, επίσης χρησιμοποιεί τέτοιες πολυσύνθετες λέξεις, όπως "συναντεριστάς", "συναντεσφετεριζόμενοι", "συναντεκζητούντο", "συνανταγαπώντο", "συναντεβλέποντο", "συναντερισθώσιν", "συνανταγωνισθώσιν", "συναντιβλέπωνται", "συνεπροσβάλλοντο", "συναντιπάλων", "συναντερίζονται"

  Η χρησιμοποίηση τέτοιων πολυσύνθετων λέξεων που κατά κανόνα είναι κατασκευασμένες, "πεποιημένες" από τον Ρήγα με δύο τρεις προθέσεις και με ιδιαίτερη χρήση της πρόθεσης «σύν», ως πρώτο συνθετικό και με τη σημασία του «ομού, μαζί.» , θεωρούμε ότι αποτελεί μια πολύ ισχυρή ενδοκειμενική απόδειξη πως ο Ρήγας είναι ο συγγραφέας των Προλεγομένων και του κειμένου των Ολυμπίων, όπως είναι και ο μεταφραστής του μεγαλυτέρου μέρους του τετάρτου τόμου του Νέου Αναχάρσιδος.

«Γοννεύς δ' εκ Κύφου ήγε δύο και είκοσι νήας.

Τώδ' Ενιήνες έποντο μενεπτόλεμοι τε Περαιβοί,

Οί περί Δωδώνην δυσχείμερον οίκί' έθεντο,

Οί τα' αμφ' ιμερτόν Τιταρήσιον έργ' ενέμοντο».

-------------------------------------------------------