Για την ιστορία σημειώνουμε ότι για την ανέγερση ανδριάντα του Ρήγα στη γενέτειρά του η συζήτηση άρχισε μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας του 1881 και κράτησε για πολλά χρόνια αφού εν τω μεταξύ στήθηκε το 1926 η προτομή μετά από τη δραστηριότητα του ποιητή Σπύρου Ματσούκα, ενώ ο ανδριάντας του Ρήγα στήθηκε μόλις το 1980 επί δημαρχίας Βασιλείου Κ. Καραμπερόπουλου. Παρόμοια και η ιδέα για τη δημιουργία του Μουσείου του Ρήγα έχει χρόνια που συζητιέται στο Βελεστίνο, αφού μάλιστα κατά το 1958 είχε τεθεί και ο θεμέλιος λίθος στο χώρο "Σπίτι του Ρήγα". (Βλ. εφημ. Δημοκρατική Ελπίς, 14 Σεπτεμβρίου 1958, Περίοδος Γ΄ αρ. φύλλου 189).

  Σχετικά με την ανωτέρω αξιόλογη πρόταση του κ. Αποστολίνα για τη δημιουργία Μουσείου του Ρήγα στη γενέτειρά του θα εκφρασθούν μερικές σκέψεις με την ιδιότητα του μελετητή των έργων του Ρήγα, της εποχής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και του πρόεδρου της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα, που στους σκοπούς της έχει την προβολή του Ρήγα.

  Α΄. Ανάγκη ίδρυσης Μουσείου Ρήγα. Το ερώτημα αν θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα Μουσείο για την προσωπικότητα και το έργο του Ρήγα Βελεστινλή νομίζουμε ότι δεν ευσταθεί να τεθεί. Και τούτο διότι ο Ρήγας αποτελεί μια από τις μοναδικές φυσιογνωμίες του Νεώτερου Ελληνισμού: Διαφωτιστής, επαναστάτης, πολιτικός νούς, στρατιωτικός νούς, μάρτυρας, εθνεγέρτης, οραματιστής μια δημοκρατικής πολιτείας του βαλκανικού χώρου. Ως εκ τούτου αποτελεί επιβεβλημένη υποχρέωση η δημιουργία του Μουσείου του Ρήγα, το οποίο θα προβάλει έντονα τη ζωή και του έργο του και θα αποτελεί επί πλέον και ένα χώρο μελέτης και κέντρο προώθησης των ιδεών του.

  Β΄. Τι είναι δυνατόν να περιλαμβάνει το Μουσείο του Ρήγα. Κατά το «Ετος Ρήγα Βελεστινλή», το 1998, που γιορτάσθηκε με την ευκαιρία της επετείου των διακοσίων χρόνων από τον μαρτυρικό του θάνατο, διοργανώθηκαν ορισμένες πολύ σημαντικές εκθέσεις για τον Ρήγα, όπως για παράδειγμα στη Βουλή των ελλήνων, στην Παλαιά Βουλή και στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με σημαντικά εκθέματα , τα οποία είναι δυνατόν πάλι να αναρτηθούν. Όμως το Μουσείο του Ρήγα στη γενέτειρά του θα είναι δυνατόν να περιλαμβάνει επί πλέον και τα ακόλουθα τμήματα:

  Τα έργα του Ρήγα. Εκτός από τους τίτλους των έργων του θα πρέπει να εκτεθούν και επί μέρους τμήματα, τα οποία θα δείχνουν λεπτομερέστερα το πνεύμα και τις ιδέες του Ρήγα. Γίνεται γνωστό ότι η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα έχει διοργανώσει τρία Διεθνή Συνέδρια για τον Ρήγα και τη γενέτειρά του (1986, 1992, 1997) και το Δ΄ Διεθνές διοργανώνεται κατά το τετραήμερο 2-5 Οκτωβρίου 2003 και επί πλέον έχει επανεκδώσει τα περισσότερα έργα του Ρήγα, ενώ τα υπόλοιπα θα εκδοθούν σε ένα χρόνο.

  Μελέτες για τον Ρήγα. Μια άλλη σειρά που θα πρέπει να περιλαμβάνει το Μουσείο του Ρήγα θα είναι τα σημαντικά βιβλία και μελέτες που έχουν γράψει αξιόλογοι μελετητές της ζωής και του έργου του Ρήγα. Ηδη η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα έχει συγκεντρώσει αρκετά από αυτά τα αξιόλογα βιβλία.

  Η εποχή του Ρήγα. Θα είναι δυνατόν να εκτεθούν τα σχετικά με την εποχή του Ρήγα, ιδέες και γεγονότα, όπως για παράδειγμα για την Γαλλική Επανάσταση, τον πόλεμο των «τριών ιμπερίων», μεταξύ Αυστρία Ρωσίας και Οθωμανών, που μνημονεύει και ο Ρήγας στον πρόλογο του βιβλίου του «Φυσικής απάνθισμα», Βιέννη 1790, τα Ορλωφικά, κατά τα οποία καταστράφηκε και η χριστιανική συνοικία του Βελεστίνου, όπου ήταν και το Σπίτι του Ρήγα κ. ά. Επίσης γκραβούρες της εποχής του Ρήγα, που θα φέρνουν τον επισκέπτη στην εποχή του και στις πόλεις όπου έζησε ο Ρήγας στα σαράντα ένα του χρόνια (1757-1798) της ζωής τους: Βελεστίνο - Κωνσταντινούπολη - Βουκουρέστι - Βιέννη - Τεργέστη - Βελιγράδι.

  Ο Ρήγας στη Τέχνη. Στο τμήμα αυτό θα είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν είτε τα πρωτότυπα είτε αντίγραφα των έργων σχετικά με τον Ρήγα στη ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, λαϊκή τέχνη κλπ. Ετοιμάζουμε να εκδώσουμε ένα σχετικό βιβλίο των Γ. Δάλκου, Αγγ. Σκορδά-Παπαγιαννοπούλου, Σοφία Γελαδάκη, στο οποίο έχει γίνει συγκέντρωση των εικαστικών απεικονίσεων του Ρήγα από το 1824 μέχρι σήμερα.

  Βιβλία με αναφορά στον Ρήγα. Επίσης σε άλλο τμήμα θα συγκεντρώνονται τα βιβλία, που στις σελίδες τους γίνεται μνεία του Ρήγα. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα δείχνεται η μεγάλη απήχηση του Ρήγα στην πνευματική δημιουργία και ιδιαίτερα στο γραπτό λόγο.

  Ρήγας και κράτος, δημοκρατία. Οι πολιτικές ιδέες του Ρήγα για τη δημοκρατία και την οργάνωση μιας πολιτείας βασισμένης στις δημοκρατικές αρχές, της Νέας Πολιτικής Διοικήσεως, όπως την αποκάλεσε διεξοδικά θα αναλύονται στο τμήμα αυτό. Ο Ρήγας συνέταξε το πρώτο σχέδιο Συντάγματος του Ελληνισμού, στοιχείο που θα πρέπει συστηματικά να προβληθεί.

  Ρήγας και Επανάσταση. Θα παρουσιασθεί στην ενότητα αυτή του Μουσείου το συγκεκριμένο επαναστατικό σχέδιο του Ρήγα, το οποίο είχε όλα τα χαρακτηριστικά της επανάστασης με προετοιμασία, εμψύχωση και ισχυριποίηση του ηθικού των σκλαβωμένων με τον Θούριο και τις εικόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την έκδοση του εγχειριδίου για την πολεμική τέχνη, ώστε και οι επαναστάτες να εκπαιδευθούν όπως και τα στρατεύματα του Σουλτάνου. Επί πλέον να γίνει σαφές με τη μελέτη των έργων του και των εγγράφων της σύλληψης και ανάκρισής του, ότι το σχέδιο του Ρήγα ήταν πραγματοποιήσιμο. Και ίσως η πραγματοποίησή του να μην άφηνε περιθώρια ανάπτυξης των εθνικισμών του 19ου αιώνα.

  Ρήγας και Λογοτεχνία. Στο τμήμα αυτό θα αναδειχθούν τα στοιχεία των έργων του που έχουν σχέση με τη λογοτεχνία, όπως για παράδειγμα το βιβλίο του Σχολείο των ντελικάτων εραστών, το οποίο αποτελεί το πρώτο βήμα στη νέα μορφή της λογοτεχνίας, του μυθιστορήματος. Ακόμη θα παρουσιασθεί το σύνολο των ποιημάτων που έχουν γραφεί για τον Ρήγα, όπως για παράδειγμα η συλλογή που ετοίμαζε ο αείμνηστος Χρήστος Χειμώνας και που δυστυχώς δεν προλάβαμε να την εκδώσουμε.

  Ρήγας και Παιδεία. Στην ενότητα αυτή θα είναι δυνατόν να αναλυθούν όλα όσα ο Ρήγα γράφει για την παιδεία, όπως για παράγειγμα το άρθρο 22 των Δικαίων του Ανθρώπου, Βιέννη 1797, που αναφέρεται στην παιδεία και στη μόρφωση και στο οποίο για πρώτη φορά σε Σύνταγμα καθιερώνεται από τον Ρήγα η εκπαίδευση και των κοριτσιών. Επί πλέον τονίζεται ότι «Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή με την οποία λάμπουν τα ελεύθερα έθνη».

  Ρήγας και Πίστη. Τα στοιχεία, που δείχνουν την ορθόδοξη πίστη του Ρήγα, μετά από την διερεύνηση των έργων του δυνατόν να αποτελέσουν αυτοτελές τμήμα. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα υποδεικνύεται η μεγάλη μορφή του Ρήγα, ο οποίος ό,τι καλό εύρισκε στην Ευρώπη το έπαιρνε και το αναμόχλευε ώστε να του δώσει προσωπική σφραγίδα. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα αποτελεί παράδειγμα του γνήσιου ΄Ελληνα, ο οποίος απέφυγε τον πιθικισμό.

  Ρήγας και Γλώσσα. Η συστηματική διερεύνηση των έργων του θα αποκαλύψουν τον γλωσσικό πλούτο του Ρήγα και ιδιαίτερα με τη σύνταξη του Λεξιλογίου του Ρήγα, που θα πραγματοποιηθεί με το ΄Ιδρυμα της Ελληνικής Γλώσσας θα είναι δυνατόν να εκτεθούν στο τμήμα αυτό του Μουσείου. Στις μέχρι σήμερα μελέτες μας έχουν επισημανθεί αρκετές λέξεις, που εισάγονται από τον Ρήγα στη, ελληνική γλώσσα. Αποδείξαμε επί πλέον ότι το έργο «Ολύμπια» του Μεταστάσιο, που περιέχεται στον «Ηθικό Τρίποδα», Βιέννη 1797, είναι μετάφραση του Ρήγα και δικά του τα χορικά τα γραμμένα στην αρχαία ελληνική, τα οποία η κλασσική φιλόλογος κα Μαίρη Καρουκανίδου απέδωσε στη νεοελληνική στην πρόσφατη επανέκδοση του βιβλίου από την Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα.

  Ρήγας και Αρχαιότητα. Ιδιαίτερα θα τονισθούν στο τμήμα αυτό τα στοιχεία της αρχαίας κληρονομιάς, που ο Ρήγα χρησιμοποιεί στα έργα του, στη Χάρτα του, με τα αρχαία νομίσματα, τις ονομασίες των πόλεων, τις τοπαρχίες και επαρχίες. Θα επισημανθεί η αρχαιογνωσία του Ρήγα, η οποία συνέβαλε στην ανάπτυξη των πολιτικοκοινωνικών του ιδεών.

  Ρήγας και Βυζάντιο. Εκείνα τα στοιχεία για το Βυζάντιο, που μνημονεύονται στα έργα του θα αποτελέσουν ιδιαίτερη ενότητα, και θα αποτελέσουν τον συνδετικό κύκλο της αρχαίας εποχής με την εποχή του.

  Ρήγας και Λαϊκή Παράδοση. Τα λαϊκά στοιχεία της παράδοσης που περιέχει ο Ρήγας στα έργα του, θα είναι δυνατόν να αναδειχθούν και να τονισθούν, όπως για παράδειγμα έχει γίνει στη σχετική μελέτη της Διευθύντριας του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών κας Αικ. Πολυμέρου - Καμηλάκη.

  Ρήγας και Βελεστίνο-Θεσσαλία. ΄Οσα έχει γράψει στα βιβλία του και στη Χάρτα του για τη γενέτειρά του καθώς και ευρύτερα για τη Θεσσαλία, μια και στο όνομά του πάντοτε ανέγραφε «Ρήγας Βελεστινλής Θετταλός» θα είναι δυνατόν να παρουσιασθούν στο τμήμα αυτό, που θα αποτελεί και μια υπόδειξη σε όλους πως θα πρέπει να τιμούμε τη γενέτειρά μας και να αναδεικνύουμε τα ιστορικά της στοιχεία, όπως έπραξε ο Ρήγας.

  Ρήγας και Ολυμπιακοί Αγώνες. Στο τμήμα αυτό θα αναδειχθούν όσα έχει γράψει για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στα έργα του «Ολύμπια», στο κεφάλαιο του βιβλίου του «Νέος Ανάχαρσις» καθώς και στη Χάρτα του. ΄Ολες οι πληροφορίες που ο Ρήγας δίνει για τους Ολυμπιακούς Αγώνες παρουσιάζονται εντός του προσεχούς Σεπτεμβρίου σε σχετικό βιβλίο από την Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα.

  Κενοτάφιο του Ρήγα και των Συντρόφων του. Ο Ρήγας και οι άλλοι επτά Σύντροφοί του στραγγαλίστηκαν στις 24 Ιουνίου του 1798 και τα σώματα τους θα ρίχθηκαν στο Δούναβη ποταμό. Τάφος τους δεν υπήρξε γι' αυτούς. Γι' αυτό, όπως είχε προτείνει ο Σπυρίδων Λάμπρος και είχαμε επαναλάβει στο Δήμο της γενέτειρας πριν από λίγα χρόνια, να κτισθεί ένα Κενοτάφιο, με πέτρες σταλμένες από όλες τις πόλεις της Ελλάδος και του Βαλκανικού χώρου, αναγράφοντας και το όνομά τους. Επί πλέον προτείνουμε στην είσοδο του κενοταφίου με ήχο και φως θα αναπαρίσταται η ζωή και το έργο του Ρήγα μέχρι την τραγική θανάτωσή του.

  Γιατί το Βελεστίνο τόπος προσκυνήματος

  Το Βελεστίνο θα πρέπει να καταστεί τόπος προσκυνήματος των Ελλήνων και των λαών των Βαλκανίων, όπου θα έρχονται και θα αποτίουν τον οφειλόμενο φόρο τιμής στον πρωτεργάτη της ελευθερίας τους. Και τούτο διότι σ' αυτόν τον τόπο ο Ρήγας γεννήθηκε και χρησιμοποίησε ως επώνυμο του το όνομα της γενέτειράς του το «Βελεστινλής».

  Στο Βελεστίνο είχε τις πρώτες εμπειρίες της θηριωδίας των κατακτητών και της αυθαιρεσίας των αρχόντων, εμπειρία που τον βοήθησε μαζί με άλλες εμπειρίες στη σύλληψη της δημιουργίας του δημοκρατικού του κράτους. Στον τόπο αυτόν από τα νεανικά του χρόνια είχε αγγίξει και ψηλαφίσει τα μάρμαρα της δόξας των αρχαίων Ελλήνων. Καταγράφηκε στο είναι του πως είναι απαραίτητη η γνώση της ιστορίας και η ανάδειξη της δόξας των προγόνων, που θα βοηθήσει στην αυτοσυνειδησία των Ελλήνων.

  Της γενέτειράς του, του Βελεστίνου, είχε σχεδιάσει το τοπογραφικό διάγραμμά της με τις αρχαιότητες της, με αποτέλεσμα να αναγνωρισθεί ως ο πρώτος αρχαιολόγος του Ελληνισμού και να το θέσει στη Χάρτα του, σε περίοπτη θέση δίπλα στον τίτλο και πάνω από το τοπογραφικό διάγραμμα των Αθηνών, υμνώντας κατ' αυτόν τον τρόπο τη γενέτειρά του και δίνοντας ένα μήνυμα πως ο καθένας θα πρέπει να τιμά τη γενέτειρά του. Για το Βελεστίνο έχει πολλές αναφορές στα έργα του, οι οποίες παρουσιάζονται στον τόμο Υπέρεια 3, Αθήνα 2002, σελ.713-738, στο άρθρο μας «Το Βελεστίνο και η Θεσσαλία στο έργο του Ρήγα Βελεστινλή».

  Όλα τα ανωτέρω συνηγορούν ότι είναι δυνατόν να δημιουργηθεί στη γενέτειρα του Ρήγα το ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΡΗΓΑ, ώστε να καταστεί και τόπος προσκυνήματος των Ελλήνων και όλων των λαών των Βαλκανίων.