Στη διάδοση και εξάπλωση του έργου του Ρήγα Βελεστινλή κατά τη τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα έχει σημαντικά συμβάλει η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα που εδρεύει στην Αθήνα και η οποία ιδρύθηκε το 1987 με σκοπό τη μελέτη και προβολή του έργου του Ρήγα και της γενέτειράς του. Για την επιτυχία των σκοπών της έχει με επιτυχία διοργανώσει στη γενέτειρα του Ρήγα τρία Διεθνή συνέδρια - το τρίτο πραγματοποιήθηκε το 1997, όπου έχουν γίνει σημαντικές ανακοινώσεις για τον Ρήγα Βελεστινλή, περί τις εβδομήντα τον αριθμό, που περιλαμβάνονται στους τόμους Πρακτικών με το όνομα ΥΠΕΡΕΙΑ. Το Δ΄ Διεθνές Συνέδριο «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας» προγραμματίζεται να διοργανωθεί τον Οκτώβριο του 2003.
Για τη μεγαλύτερη προβολή και διάχυση των ιδεών του Ρήγα η Επιστημονική Εταιρεία επανεκδίδει τα έργα του καθώς επίσης δημοσιεύει σχετικές επιστημονικές μελέτες. Ετσι τα επαναστατικά κείμενα του Ρήγα, τα οποία τυπώθηκαν παράνομα λίγο πριν από την αναχώρησή του από την Βιέννη, επανεκδόθηκαν με την προσθήκη ευρετηρίου σε μια εύχρηστη έκδοση με τον τίτλο ΤΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ (Επαναστατική Προκήρυξη, τα Δίκαια τα Ανθρώπου, το Σύνταγμα, Θούριος και ΄Υμνος Πατριωτικός), Αθήνα 1994. Τα επαναστατικά αυτά κείμενα με τις τέσσερις έως σήμερα επανεκδόσεις έχουν ευρύτατα κυκλοφορήσει και έχουν διαδώσει τις πολιτικές ιδέες του Ρήγα.
Εκτός από την ελληνική έκδοση έχει καταβληθεί προσπάθεια για τη μετάφραση και έκδοση των Επαναστατικών κειμένων του Ρήγα στις βαλκανικές και ευρωπαϊκές γλώσσες με σκοπό να γίνει ευρύτατα γνωστή η πρωτοπόρα πολιτική σκέψη του Ρήγα και να καταγραφεί κατ΄ αυτόν τον τρόπο στην Εθνική Βιβλιογραφία της κάθε χώρας για να είναι προσβάσιμη σε κάθε ενδιαφερόμενο μελετητή. Μέχρι σήμερα ΤΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ έχουν μεταφρασθεί και εκδοθεί στα Βουλγαρικά, (1998), στα Ρουμανικά, (1999), στα Σερβικά, (2000), στα Ιταλικά, (2000) και στα Αλβανικά, (2001), ενώ βρίσκεται υπό εκτύπωση η έκδοση στα Ρωσικά και Αγγλικά. Κατά τον επόμενο χρόνο θα εκδοθούν στα Γερμανικά, Γαλλικά και Ισπανικά.
Ένα άλλο βιβλίο του Ρήγα το «Φυσικής απάνθισμα», 1790, όπου αναγράφεται η θαυμάσια σε νόημα φράση «΄Οποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά», έχει επανεκδοθεί το 1991 φωτομηχανικώς με την προσθήκη ευρετηρίου και κυκλοφορεί σε τρίτη επανέκδοση. Επίσης τα δύο σημαντικά βιβλία με τα έγγραφα σύλληψης, ανάκρισης και θανάτωσης του Ρήγα και των επτά συντρόφων με τίτλο «Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή» των Αιμ. Λεγράνδ και Κων. Αμάντου είχαν κυκλοφορήσει το 1891 και 1931 αντίστοιχα. Αυτά τα βιβλία, που είναι απαραίτητα στην κατανόηση του επαναστατικού σχεδίου του Ρήγα, ήταν δυσεύρετα και γι' αυτό επανεκδόθηκαν από την Επιστημονική Εταιρεία φωτομηχανικά το 1996 και 1997 με την προσθήκη ευρετηρίου, το οποίο αποτελεί απαραίτητο βοήθημα στους μελετητές και ερευνητές.
Για την ευρύτερη διάδοση του επαναστατικού παιάνα «Θούριος» η Επιστημονική Εταιρεία εξέδωσε το 1997 σε ψηφιακό δίσκο τις πέντε παραδοσιακές μουσικές παραλλαγές που έχουν εντοπισθεί από τον καθηγητή της παραδοσιακής μουσικής π. Χρήστο Κυριακόπουλο. Η καλαίσθητη αυτή έκδοση του «Θουρίου» εμπλουτίζεται και με μουσικές μελωδίες της προεπαναστατικής εποχής. Σημειώνεται ότι ο Θούριος της έκδοσης αυτής με τη χορωδία και τα παραδοσιακά όργανα παρουσιάσθηκε με μεγάλη επιτυχία σε διάφορους Δήμους της Ελλάδος.
Για τον εμπλουτισμό της ελληνικής βιβλιογραφίας περί Ρήγα μεταφράσθηκαν δύο σημαντικές μελέτες που είχαν δημοσιευθεί κατά το παρελθόν. Η μία μελέτη από τα γαλλικά του Νέστορος Καμαριανού «Ρήγας Βελεστινλής:Συμπληρώσεις και διορθώσεις για τη ζωή και το έργο του», 1999, σε μετάφραση και σχόλια του καθηγητού Αθανασίου Καραθανάση. Η δεύτερη μελέτη, όπου δημοσιεύονται και έγγραφα από τα αρχεία της Βιέννης, είναι του Ντούσαν Πάντελιτς, «Η εκτέλεση του Ρήγα», 2000, μετάφραση από τα Σερβοκροατικά και με εισαγωγικό σημείωμα για την πρόσληψη του Ρήγα στη σερβική ιστοριογραφία του καθηγητού Ιωάννου Παπαδριανού.
Τον κατάλογο των εκδόσεων της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα εμπλουτίζουν και τα βιβλία: Νικολάου Πανταζοπούλου, «Μελετήματα για τον Ρήγα Βελεστινλή», 1994, Μαρίας Μαντουβάλου, «Ο Ρήγας στα βήματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου», 1996, και Λέανδρου Βρανούση, «Ρήγας Βελεστινλής», 1998. Ακόμη σε ένα καλαίσθητο βιβλίο, έκδοση 2000, με τίτλο «Ρήγα Ρήσεις» συγκεντρώθηκαν πενήντα χαρακτηριστικές αποφθεγματικές ρήσεις από τα έργα του Ρήγα, που αναφέρονται στα μεγάλα θέματα του ανθρώπου: την ελευθερία, την παιδεία, τη δικαιοσύνη, τη φιλία, τη δημοκρατία, την πατρίδα, την ισονομία, την ανεξιθρησκεία, τη γλώσσα, το καθήκον. Κατ' αυτόν τον τρόπο διαχέονται οι σημαντικές αυτές γνώμες του Ρήγα.
Η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα έχει κατορθώσει να διορθώσει, προσκομίζοντας τη σχετική ιστορική βιβλιογραφία στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας, τα Σχολικά βιβλία Ιστορίας ΣΤ΄ Δημοτικού, Α΄ Λυκείου και Β΄ Λυκείου σχετικά με το πραγματικό όνομα του Ρήγα, απαλείφοντας ως ανιστόρητο το αναγραφόμενο μέχρι προ τινός όνομα «Αντώνιος Κυριαζής». Εξέδωσε και σχετική μελέτη με τίτλο «Ονομα και καταγωγή του Ρήγα Βελεστινλή», 1997, β΄ έκδοση 2000 όπου επιστημονικά τεκμηριώνεται επί πλέον από του πραγματικού ονόματος και η ντόπια καταγωγή του από το Βελεστίνο.
Οι προτάσεις της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα, τις οποίες είχε καταθέσει τον Ιούνιο του 1996 στη σύσκεψη του υπουργείου Πολιτισμού για την προετοιμασία εορτασμού της επετείου κατά το 1998 των διακοσίων χρόνων από τον μαρτυρικό θάνατο του Ρήγα Βελεστινλή, τυπώθηκαν σε έντυπο. Εκτός των άλλων, σκιαγραφούνται συνοπτικά τα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του Ρήγα που τον κατατάσσουν στις μοναδικές φυσιογνωμίες του Ελληνισμού: διαφωτιστής, επαναστάτης, μάρτυρας, πολιτικός νους, στρατιωτικός νους, οραματιστής μιας δημοκρατικής πολιτείας του βαλκανικού χώρου. Το έντυπο αυτό κυκλοφόρησε ευρύτατα και ιδιαίτερα κατά τις επετειακές εορταστικές εκδηλώσεις, όπου χρησιμοποιήθηκαν τα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του Ρήγα. Αυτά αναγράφονται επί πλέον και στην εικόνα με τη μορφή του Ρήγα που τυπώσαμε και κυκλοφορεί πλατιά στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ένα άλλο σημαντικό βήμα στη διάχυση του έργου του Ρήγα έγινε με την αυθεντική για πρώτη φορά επανέκδοση της «Χάρτας της Ελλάδος», Βιέννη 1797, Αθήνα 1998. Η έκδοση συνοδεύεται με τις μελέτες: «Η Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα. Τα πρότυπά της και νέα στοιχεία» και «Τα νομίσματα της Χάρτας», καθώς και το για πρώτη φορά συνταχθέν «Ευρετήριο της Χάρτας». Το επαναστατικό και πολιτικό έργο του Ρήγα παρουσιάζεται με μια νέα ανάγνωση του Συντάγματος και της Χάρτας. Τεκμηριώθηκε η θέση ότι η Χάρτα αποτελούσε για τον Ρήγα τον πολιτικό χάρτη του κράτους του, και όλα τα ιστορικά στοιχεία και οι επιπεδογραφίες εκτός των άλλων είχαν το βασικό σκοπό να παραπλανήσουν την αυστριακή αστυνομία και τη λογοκρισία της.
Επισημαίνεται τέλος ότι στις εκδόσεις της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα έχουν καταχωρισθεί οι δύο σημαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον Ρήγα: η πρώτη έχει σχέση με την ανεύρεση ενός προτύπου του βιβλίου «Φυσικής απάνθισμα», που αποδείχθηκε ότι ήταν η Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία και η δεύτερη έρευνα έδειξε τους γεωγραφικούς χάρτες που ο Ρήγας χρησιμοποίησε ως πρότυπα κατά τον σχεδιασμό της Χάρτας του.
|