Θέμα: Η πρώτη επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού στην ιατρική ανήκει στους ΄Ελληνες ιατρούς Εμμ. Τιμόνη και Ιάκ. Πυλαρινό και όχι στον Ed. Jenner.

Αγαπητή Κυρία Παπαγρηγορίου-Θεοδωρίδου και Κυρία Λουρίδα,

Κατά την θαυμάσια και εμπεριστατωμένη ανάπτυξη των θεμάτων σας «Εμβολιασμοί σε παιδιά και εφήβους, 2006» και «Τι νεότερο για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων» στην 39η Θεραπευτική Ενημέρωση έγινε μνεία του Ed. Jenner (1749-1823) ως εισηγητού της μεθόδου του εμβολιασμού στην ιατρική.

Προς ενημέρωση γίνεται γνωστό ότι την πρώτη επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού, ως μεθόδου πρόληψης, την εφήρμοσαν και τα αποτελέσματά τους δημοσιεύθηκαν στο Αγγλικό περιοδικό Philosophical Transactions του 1714 (επισυνάπτονται φωτοτυπίες) οι Ελληνες ιατροί ο εκ Χίου Εμμανουήλ Τιμόνης, (1669-1720), και ο εκ Κεφαλληνίας Ιάκωβος Πυλαρινός, (1669-1720), οι οποίοι είχαν σπουδάσει σε Πανεπιστήμια της Ιταλίας.

Μετά τη δημοσίευση στο περιοδικό Philosophical Transactions του 1714 (επισυνάπτονται φωτοτυπίες) και την συμβολή στη διάδοση του εμβολιασμού κατά της παιδοφθόρου ευλογιάς της λαίδης Mary Wortley Montagu, συζύγου του Αγγλου πρέσβη, της οποίας τα παιδιά εμβολιάσθηκαν από τον Τιμόνη στην Κωνσταντινούπολη, η μέθοδό αυτή εφαρμόσθηκε στην Ευρώπη με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Στην σημαντική Γαλλική Encyclopedie των Diderot και D' Alampert, που εκδόθηκε από 1751 κ. εξ. που στο λήμμα «Inoculation» (τόμ. 8, σελ. 755 κ. εξ.) μνημονεύονται ο Τιμόνης και Πυλαρινός στην ιστορία του εμβολιασμού η μέχρι το 1756. Επίσης ο Αδαμάντιος Κοραής τους μνημονεύει ως εισηγητές του εμβολιασμού στη γαλλική έκδοση της Ιστορίας της Ιατρικής του William Black, (Esquisse d' un Histoire de la Medicine..., Παρίσι 1798. σελ. 361 κ. εξ.), όπως επίσης μνημονεύονται και στο βιβλίο J. M. Moreau, Traite Historique et Pratique de la Vaccine, Παρίσι 1801, σελ. 102.

Ακόμη προστίθεται ότι στο βιβλίο των Leslie T. Morton and Robert J. Moore, A Chronology of Medicine and Related Sciences, Ashgate, reprinted 1998, σελ. 67 και 68 χαρακτηριστικά τονίζεται: «1714. Inoculation against smallpox, as practised in Contantinople, driscribed by Emanuele Timoni» και «1715. Giacomo Pylarino, 1659-1718, is accredited with the "medical" discovery of variolation, in his Nova et tuta variolas excitandi per tranplantionem methodus he described its practise in Constantilople». Επίσης και στο βιβλίο του Jeremy M. Norman (ed.), Morton's Medical Bibliography, fifth edition, Scolar Press, England, 1991, σελ. 838, τονίζεται ότι ο Πυλαρινός θεωρείται ως ο πρώτος ανοσολόγος: «He is accredited with the "medical" discovery of variolation, and thus is the first immunologist». (Επισυνάπτονται φωτοτυπίες).

Προστίθεται ακόμη ότι στα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, τόμ. 27, 1952, σελ. 287-307, δημοσιεύθηκε η στα λατινικά εργασία του Πυλαρινού του 1715 με παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά από τους Κ. Ν. Αλιβιζάτο και Γ. Κ. Πουρναρόπουλο.

Επισημαίνεται ότι η μέθοδος του εμβολιασμού «ευλογιασμού- variolation» των Τιμόνη και Πυλαρινού του 1714 για την προστασία από την ευλογιά μετά από πολλές δεκαετίες, το 1798, τροποποιήθηκε από τον Ed. Jenner, ο οποίος έπαιρνε το προς εμβολιασμό στα παιδιά υγρό όχι από τις φλύκταινες νοσούντων ανθρώπων, όπως εφήρμοζαν οι εισηγητές του εμβολιασμού Τιμόνης και Πυλαρινός, αλλά από τις φλύκταινες αγελάδων και αποτέλεσε τη γνωστή μέθοδο του «δαμαλισμού» με καλλίτερα αποτελέσματα. Όμως η επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού ως μεθόδου προστασίας από τις λοιμώδεις ασθένειες ανήκει στους ΄Ελληνες ιατρούς Εμμανουήλ Τιμόνη και Ιάκωβο Πυλαρινό, (θεωρείται ως ο πρώτος ανοσολόγος). Μάλιστα οι μελέτες τους αποτελούν επί πλέον τη μοναδική ελληνική ερευνητική συμβολή στην ιατρική, που διενεργήθηκε στον ελληνικό χώρο, μετά από εκείνες των μεγάλων ιατρών της αρχαιότητος.

Νομίζω ότι θα πρέπει να μνημονεύονται οι Ελληνες ιατροί Τιμόνης και Πυλαρινός ως οι εφευρέτες της μεθόδου του εμβολιασμού, για την προστασία από τις λοιμώδεις ασθένειες και στην έκδοση των κειμένων σας ας γίνει η σχετική διόρθωση. Πάντως για την πρώτη επιστημονική αυτή εφαρμογή του εμβολιασμού από τους Τιμόνη και Πυλαρινό θα δημοσιευθεί σχετικό άρθρο σε προσεχές τεύχος του Δελτίου της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Με εκτίμηση

Δρ. Δημήτριος Καραμπερόπουλος, Παιδίατρος

Πρόεδρος

Ελληνικής Εταιρείας Ιστορίας της Παιδιατρικής

---------------------------------------------------------------------

Θέμα: Η εφεύρεση και πρώτη εφαρμογή του εμβολιασμού στην ιατρική ανήκει στους ΄Ελληνες ιατρούς Εμμ. Τιμόνη και Ιάκ. Πυλαρινό και όχι στον Ed. Jenner.

Αγαπητέ Κύριε Κοτταρίδη,

Στο αξιόλογο άρθρο σας «Ανοσοθεραπεία. Παρελθόν, παρόν, μέλλον», Ογκολογική Ενημέρωση, τόμ. 7, τεύχ. 1, Ιανουάριος-Μάρτιος 2005, σελ.16-20, γίνεται αναφορά στον Ed. Jenner, (1749-1823), ως εισηγητού της μεθόδου του εμβολιασμού στην ιατρική: «Το 1796 ο Jenner ανακάλυψε ότι μόλυνση με τον ιό cowpox επέφερε ανοσία σε μόλυνση με ιό της ευλογιάς».

Προς ενημέρωση γίνεται γνωστό ότι την πρώτη επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού, ως μεθόδου πρόληψης, την εφήρμοσαν οι Ελληνες ιατροί ο εκ Χίου Εμμανουήλ Τιμόνης, (1669-1720), και ο εκ Κεφαλληνίας Ιάκωβος Πυλαρινός, (1669-1720), οι οποίοι είχαν σπουδάσει σε Πανεπιστήμια της Ιταλίας και τα αποτελέσματά τους δημοσιεύθηκαν στο Αγγλικό περιοδικό Philosophical Transactions τόμ. 29, 1714-1716, σελ. 72-82, «An Account or History of the Procuring the SMALL POX by Incision or Inoculation; as it has for some time been practised at Constantinople» και σελ. 393-399 «Nova et tuta Variolas excitandi per Transplantationem Methodus, nuper inventa et in usum tracta: Per Jacobum Pylaruinum, Venetum M.D.et Peripublicae Venetae apud Smyrnenses nuper Consulem», (επισυνάπτονται φωτοτυπίες).

Μετά τη δημοσίευση στο περιοδικό Philosophical Transactions και την συμβολή στη διάδοση του εμβολιασμού κατά της παιδοφθόρου ευλογιάς της λαίδης Mary Wortley Montagu, συζύγου του ΄Αγγλου πρέσβη, της οποίας τα παιδιά εμβολιάσθηκαν από τον Τιμόνη στην Κωνσταντινούπολη, η μέθοδό αυτή εφαρμόσθηκε στην Ευρώπη με πολύ καλά αποτελέσματα. Μάλιστα ο Αναστάσιος Γεωργιάδης, καθηγητής αργότερα στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο βιβλίο του «Αντιπανάκεια», Βιέννη 1810, σελ. 46, αναφέρει ότι με την εφαρμογή του ευλογιασμού (μεθόδου των Τιμόνη και Πυλαρινού) η θνησιμότητα από την ευλογιά έπεσε στο 0.3-0.5%. Βλ. Δημ. Καραμπερόπουλου, Η ιατρική ευρωπαϊκή γνώση στον ελληνικό χώρο 1745-1821, Βιβλιοθήκη Ιστορίας της Ιατρικής, αρ. 1, Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα 2003, σελ. 312.

Στην σημαντική Γαλλική Encyclopedie των Diderot και D’ Alampert, που εκδόθηκε από 1751 κ. εξ. που στο λήμμα «Inoculation» (τόμ. 8, σελ. 755 κ. εξ.) στην ιστορία του εμβολιασμού η μέχρι το 1756 μνημονεύονται ο Τιμόνης και Πυλαρινός.

Επίσης ο Αδαμάντιος Κοραής στη γαλλική έκδοση της Ιστορίας της Ιατρικής του William Black, (Esquisse d' un Histoire de la Medicine..., Παρίσι 1798. σελ. 361 κ. εξ.) τους θεωρεί ως εισηγητές του εμβολιασμού, όπως επίσης μνημονεύονται και στο βιβλίο J. M. Moreau, Traite Historique et Pratique de la Vaccine, Παρίσι 1801, σελ. 102.

Ακόμη προστίθεται ότι στο βιβλίο των Leslie T. Morton and Robert J. Moore, A Chronology of Medicine and Related Sciences, Ashgate, reprinted 1998, σελ. 67 και 68 χαρακτηριστικά τονίζεται: «1714. Inoculation against smallpox, as practised in Contantinople, driscribed by Emanuele Timoni» και «1715. Giacomo Pylarino, 1659-1718, is accredited with the "medical" discovery of variolation, in his Nova et tuta variolas excitandi per tranplantionem methodus he described its practise in Constantilople». Επίσης και στο βιβλίο του Jeremy M. Norman (ed.), Morton's Medical Bibliography, fifth edition, Scolar Press, England, 1991, σελ. 838, τονίζεται ότι ο Πυλαρινός θεωρείται ως ο πρώτος ανοσολόγος: «He is accredited with the "medical" discovery of variolation, and thus is the first immunologist». (Επισυνάπτονται φωτοτυπίες).

Προστίθεται ακόμη ότι στα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, τόμ. 27, 1952, σελ. 287-307, δημοσιεύθηκε η στα λατινικά εργασία του Πυλαρινού του 1715 με παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά από τους Κ. Ν. Αλιβιζάτο και Γ. Κ. Πουρναρόπουλο.

Επισημαίνεται ότι η μέθοδος του εμβολιασμού «ευλογιασμού- variolation» των Τιμόνη και Πυλαρινού του 1714 για την προστασία από την ευλογιά τροποποιήθηκε μετά από πολλές δεκαετίες, το 1798, από τον Ed. Jenner, ο οποίος έπαιρνε το προς εμβολιασμό στα παιδιά υγρό όχι από τις φλύκταινες νοσούντων ανθρώπων, όπως εφήρμοζαν οι εισηγητές του εμβολιασμού Τιμόνης και Πυλαρινός, αλλά από τις φλύκταινες αγελάδων και αποτέλεσε τη γνωστή μέθοδο του «δαμαλισμού» με καλλίτερα αποτελέσματα. Όμως η επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού ως μεθόδου προστασίας από τις λοιμώδεις ασθένειες ανήκει στους ΄Ελληνες ιατρούς Εμμανουήλ Τιμόνη και Ιάκωβο Πυλαρινό, που θεωρείται ως ο πρώτος ανοσολόγος. Μάλιστα οι μελέτες τους αποτελούν επί πλέον τη μοναδική ελληνική ερευνητική συμβολή στην ιατρική, που διενεργήθηκε στον ελληνικό χώρο, μετά από εκείνες των μεγάλων ιατρών της αρχαιότητος.

Νομίζω ότι θα πρέπει να μνημονεύονται οι Ελληνες ιατροί Τιμόνης και Πυλαρινός ως οι εφευρέτες της μεθόδου του εμβολιασμού, για την προστασία από τις λοιμώδεις ασθένειες.

Με εκτίμηση

Δρ. Δημήτριος Καραμπερόπουλος, Παιδίατρος

Πρόεδρος

Ελληνικής Εταιρείας Ιστορίας της Παιδιατρικής

---------------------------------------------------------------

Αγαπητέ Κύριε Καραμπερόπουλε,

Σας ευχαριστώ πολύ για την επιστολή σας της 10-05-06και τα σχόλια σας
σχετικά με τη πρώτη εφαρμογή εμβολιασμού και που φυσικά δεν ανήκει στον
Ed.Jenner.
Στο βιβλίο της η κυρία Πελαγία Σουτζόγλου Κοτταρίδη, Παιδί και Υγεία στα
Πρώτα Χρόνια της Ανεξάρτητης Ελλάδος, 1830-1862,Εκδόσεις Δωδόνης,1991, και
συγκεκριμένα στη σελ. 50 αναφέρει ότι :Η ευλογιά ήταν κύρια αιτία θανάτου
κατά την εποχή εκείνη. Ειναι σημαντικό το οτι μόνο τη διάρκεια του 18ου
αιώνα,του αιώνα του διαφοτισμού,υιοθέτησε η δύση μια μέθοδο προστασίας
εναντίον της ευλογιάς,την οποίαν χρησιμοποιούσαν στην ανατολή απο
αιώνες.Αυτή η μέθοδος ήταν ο ενοφθαλμισμός με τον ίδιο τον ιό της
ευλογιάς(ευλογιασμός)............Μια καλύτερη και ασφαλέστερη μέθοδος
προτάθηκε απο τον Jenner ο 1796 και έγινε γνωστή το 1799.

Αυτή μπορώ να πώ μετά λύπης ήταν και η μόνη πληροφορία που είχα οτι ο
εμβολιασμός ήταν σε εφαρμογή στην ανατολή. Απο φοιτητής και όλα τα χρόνια
της συνεχούς σταδιοδρομίας μου πάνω στις βιοϊατρικές επιστήμες ποτέ δεν
έτυχε να δώ τα ονόματα των δύο αυτών Ελλήνων,του Εμμ. Τιμόνη και του Ιάκ
Πυλαρινού. Σε κανένα πράγματι απο τα Text Books τουλάχιστον που έχω διαβάσει
και που είναι πολλά ποτέ δεν αναφέρθηκαν αυτά τά ονόματα.

Πάντως σας είμαι ευγνόμων και σας ευχαριστώ για την πληροφορία η οποία
ειναι όντως πολύτιμη.Ισως εσείς ως ειδικός στο θέμα θα πρέπει να γίνεται
γνωστό στους νέους επιστήμονες και ειδικά τους γιατρούς διότι με μερικούς
που συζήτησα και τους ανέφερα το θέμα ουδείς εγνώριζε ή είχε ακούσει για
τους δύο ανωτέρω επιστήμονες.
Και πάλι σας ευχαριστώ,

Με φιλικούς χαιρετισμούς
Σταύρος Δ.Κοτταρίδης

18-5-2006

Βλέπε και Η πρώτη Επιστημονική Εφαρμογή του εμβολιασμού
από τους Ελληνες Ιατρούς Εμμ. Τιμόνη και Ιακ. Πυλαρινό (αρχές 18ου αι.)