Υλικό: Διερευνήθηκαν τα ελληνικά ιατρικά βιβλία του δεκάτου ογδόου και διαπιστώθηκε ότι στα ελληνικά περιγράφεται η ιλαρά για πρώτη φορά στο βιβλίο του S. A. Tissot, (1728-1797), που μετέφρασε από την ιταλική έκδοση ο λόγιος Γεώργιος Βεντότης με τον τίτλο «Νουθεσίαι εις τον λαόν», Βενετία 1780. τόμ. 1, κεφ. ΙΓ' «Περί Κοκκίνας» σ. 160-166. Ο όρος «ύλερη» αναγράφεται ίσως για πρώτη φορά στο «Ιατρικό Λεξικάκι» του 1794.

Αποτελέσματα: Η νόσος «προμηνύεται ημέραις πολλαίς προτού να φανή, από ένα βήχα ξηρόν και συχνόν...από ένα αποκάρωμα, από μίαν άκραν κοκκινάδα και καύσιν εις τα μάτια, με φούσκωμα των βλεφάρων... δεν ημπορούν να υποφερουν το φώς, με συχνόν πταρνυσμόν» με ρινόρροια και δακρύρροια. Στη συνέχεια αναφέρεται ότι «η καύσις και η θέρμη αυξάνει ταχέως» και ο ασθενής «έχει μέγα βήχαν, στενοχωρίαν, αδημονίαν» με τάση για έμετο και «διάρροιαν» και «η γλώσσα είναι άσπρη, η δίψα μεγάλη».

Ακολουθεί το εξανθηματικό στάδιο, «την τετάρτην ή την πέμπτην ημέραν, και συχνάκις μετά την τρίτην, φανερώνονται ταχύτερον τα σπηρία και πολλότατα εις το πρόσωπον, το οποίον έπειτα από ολίγαις ώραις γεμίζει από σημάδια τα οποία παραμοιάζουν με το τζίμπισμα του ψίλλου, αλλά πλέον κόκκινον». Τονίζεται ότι τα εξανθηματικά στοιχεία συρρέουν «πολλά από αυτά ενωμένα κάμνουν κάποια σημάδια μεγάλα και κόκκινα, πλατεία ή πολύ ή ολίγον τα οποία φλογίζωντας το δέρμα, προξενούν μέγα φούσκωμα τα μάτια εις το πρόσωπουν και καμμίαν φοράν κλείουνται τα μάτια». Επισημαίνεται ότι το εξάνθημα επεκτείνεται από το πρόσωπο στο κορμό, «τα σπηρία κατεβαίνουν εις το στήθος εις τα χέρια εις μεριά εις τα πόδια».

Σημειώνεται ότι «την τρίτην ημέραν ή και την τετάρτην» του εξανθήματος «ολιγοστεύει η κοκκινάδα, τα σημάδια ήτοι φουσκαλίδες ξηραίνονται και πίπτουν εις μικρά λέπια», τονίζοντας ότι μετά την εννάτην ή ενδεκάτην ημέραν δεν παραμένει «κανένα ίχνος κοκκιναδας και το δέρμα ευθύς ισίαζει και διορθώνεται». Γίνεται αναφορά στην θεραπευτική υποστήριξη των ασθενών και στις επιπλοκές «τα επακολουθήματα», που συμβαίνουν στα παιδιά. Μνημονεύονται προσπάθειες για τον εμβολιασμό της ιλαράς.

Συμπέρασμα: Στα 1780 σε ελληνικό βιβλίο δημοσιεύεται για πρώτη φορά η κλινική εικόνα της ιλαράς και έτσι διαφωτίζεται ο λαός για την επιδημική αυτή αρρώστια, ενώ γίνεται μνεία για προσπάθειες προφυλακτικού εμβολιασμού των παιδιών.