Ελληνική Εταιρεία Ιστορίας της Παιδιατρικής

Σκοπός της ανακοίνωσης είναι να παρουσιασθεί η Ουγγρική ιατρική επίδραση στον ελληνικό χώρο με τα μεταφρασμένα στα ελληνικά και εκδοθέντα στην Ουγγαρία ιατρικά βιβλία κατά τα τέλη του 18ου αι.

Ο λόγιος Γεώργιος Ζαβίρας, (1744-1804), εκ Σιατίστης της Μακεδονίας της Ελλάδος καταγόμενος, γνώριζε ότι «ολιγώτατα συγγράμματα έχωμεν περί Ιατρικής»-πράγματι οκτώ βιβλία ιατρικά είχαν εκδοθεί μέχρι τότε. Γι' αυτό, σημειώνει, μετέφρασε και εξέδωσε στα ελληνικά το βιβλίο του καθηγητού της Ανατομίας του Πανεπιστημίου της Πέστης Σαμουήλ Ρατζ, «Ιατρικαί παραινέσεις», Πέστα 1787. Η μετάφραση είναι στην απλή ελληνική γλώσσα ώστε να είναι κατανοητή από τον λαό, στοιχείο που δείχνει τον διαφωτιστικό ρόλο του Ζαβίρα. Επί πλέον μετέφρασε τα ονόματα των βοτάνων στην λαϊκή γλώσσα, την λόγια ελληνική και την ουγγρική και έγραψε 183 συνταγές στα ελληνικά και λατινικά.

Ο Σαλουήλ Ρατζ, (1744-1807), ήταν καθηγητής της ανατομίας στο Πανεπιστήμιο της Πέστης και στη βιβλιοθήκη του Γ. Ζαβίρα εντοπίσθηκαν ακόμη δύο βιβλία του «Σύνοψις φυσιολογίας», Πέστη 1789, και «Η άσκησις της ιατρικής», Βούδα 1801. Το πρωτότυπο των «Ιατρικών παραινέσεων», εκδόθηκε στα ουγγρικά το 1778.

Ο Ζαβίρας επίσης το 1787 εξέδωσε στην Πέστη την «Ονοματολογία Βοτανική» με 771 φαρμακευτικά βότανα, τα οποία συγκέντρωσε από ξένα επιστημονικά βιβλία και ιδιαίτερα του J. Csapo, Uj fuves es virages magyar kert, Pozsonyban 1775, το οποίο ήταν η βασική του πηγή και υπόδειγμα.

Ανδρέα Horvart, Η ζωή και το έργο του Γεωργίου Ζαβίρα, Βουδαπέστη 1937, σελ. 40. Ανδρέα Graf, Κατάλογος της εν Βουδαπέστη βιβλιοθήκης Γεωργίου Ζαβίρα, Βουδαπέστη 1935.

Ανδρέα Horvart, ό.π., σελ. 55-59. Fuves, Odom, "Hungarian-Greek medical relation in the 18-19th centuries", Balkan Stuudies, vol. 6, 1965, pp.79-82.