| |
|
ΔΗΜ. ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
«Πειραματική απόδειξη της λειτουργίας ουρητήρων-ουροδόχου κύστεως από τον Γαληνό (2ος αι. μ. Χ.)»,
| |
|
27ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο
|
|
Αθήνα, 8-12 Μαϊου 2001
|
|
Τόμ. Περιλήψεων, αρ. 77, σελ. 22
|
Το άρθρο σε αρχείο PDF  |
| |
 Σκοπός της ανακοινώσεως εΙναι να παρουσιασθε( η πεψαματική απόδειξη της λειτουργΙας ουρητήρων-ουροδόχου κύστεως και της μη επιοτροφής των ούρων από την ουροδόχο κύοτη οτους ουρητήρες, όπως περιγράφεται από τον Γαληνό (20ς αι. μ. Χ.) οτο βιβλίο του "Περί φυσικών δυνάμεων", έκδοση C. G. Kuehn, Γαληνού 'Απαντα, τόμος ΙΙ, Λειψία 1821, σελ. 38-38. Στις απόψεις του ιατρού Ασκληπιάδου, ο οποΙος δεν δεχόταν τη λειτουργία των νεφρών και τη μεταφορά των ούρων δια των ουρητήρων οτην ουροδόχου κύστη, αλλά υποστήριζε ότι τα ούρα "ατμοειδώς ευθύς εκ των κατά την κοίλην μερών εις την κύστιν αθροίζεσθαι", ο Γαληνός δημοσιεύει τα πειράματα του σε ζώα, τα οποία αποδεικνύουν τη λειτουργία των ουρητήρων οτη μεταφορά των ούρων καθώς και την μη επιοτροφή τους από την ουραδόχο κύστη οτους ουρητήρες. Μάλιοτα με έμφαση ο Γαληνός επισημαίνει ότι "αν κάποιος μόνος του θελήσει να δοκιμάσει αυτά (τα πειράματά του) θα αντιληφθεί σε μεγάλο βαθμό την αναίδεια του Ασκληπιάδου".
Συγκεκριμένα ο Γαληνός "συνιστά να διανοΙξει κανείς το πρό των ουρητήρων περιτόναιον", να πιάσει του ουρητήρες και να τους κάνει μια περίδεση. Θα παρητηρήσει μετά από λίγο ότι η ουροδόχος κύστη θα εΙναι άδεια. Στη συνέχεια αν λύσει τους ουρητήρες θα γεμίσει η ουροδόχος κύστη με τα ούρα, αφού εν τω μεταξύ έχει γίνει περίδεση της ουρήθρας και αν πιέσει την ουρόδοχο κύστη από κάθε πλευρά θα παρατηρήσει ότι δεν επιοτρέφουν τα ούρα στους ουρητήρες και στα νεφρά.
Ο Γαληνός συνεχίζοντας τα πειράματα του σημειώνει ότι αφού αδειάσει η ουροδόχος κύστη λύνοντας το δεσμό της ουρήθρας, γίνεται περίδεση στον ένα ουρητήρα ενώ τον όλλο τον αφίνουμε ελεύθερο να μεταφέρει τα ούρα οτην ουροδόχο κύοτη. Παρατηρούμε σε λίγη ώρα ότι ο ένας ουρητήρας ο δεμένος εΙναι διατεταμένος προς το μέρας του νεφρού, ενώ ο άλλος που δεν έχει περίδεση εΙναι χαλαρός και έχει γεμίσει την ουροδόχο κύστη μέ ούρα. Ακολούθως γίνεται τομή πρώτα στον διατεταμένο από τα ούρα ουρητήρα, όπου παρατηρούμε ότι «εξακοντίζεται το ούρον εξ αυτού καθάπερ εν ταις φλεβοτομίαις το αίμα» και μετά στο άλλο ουρητήρα, αφού όμως γίνει και σ' αυτόν περίδεση μεταξύ τομής και ουροδόχου κύστεως. Διαπιστώνεται έπειτα από λίγη ώρα ότι ενώ η ουροδόχος κύστη είναι άδεια, ο χώρος μεταξύ των εντέρων και του περιτοναίου εΙναι γεμάτος από ούρα, όπως θα συνέβαινε εάν το ζώο έπασχε από ύδρωπα.
Ο Γαληνός, στο κείμενο που μελετούμε, καταλήγει με την παρατήρηση ότι αν κανείς μάθει και την αιτία για την οποία δεν επιστρέφουν τα ούρα από την κύστη στους ουρητήρες, τότε θα είναι δυνατόν να πεισθεί και μέσω αυτού για την πρόνοια και την τέχνη της φύσεως. Και την αιτία αυτή ο Γαληνός την αποκαλύτπει σε ένα όλλο του έργο το "Περί χρείας των εν ανθρώπου σώματι μορίων", Λόγος Ε, κεφ. ιγ' (C.G. Kuehn, Γαληνού Απαντα, ΛειψΙα 1822, τόμ. ΙΙΙ, σελ. 390).
Συγκεκριμένα παρατηρε( ότι οι ουρητήρες λοξώς καταφύονται στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστεως με αποτέλεσμα να καθίσται αδύνατος η επιοτροφή των ούρων στους ουρητήρες, "...και ούτως ακριβές πώμα τω πόρω γιγνόμενον, ώστε μή μόνον τοις υγρolς αδύνατον είναι την εις τουπίσω φορά, αλλά και τω πνεύματι".
Συμπέρασμα: Διαπιοτώνεται ότι ο Γαληνός με πειράματα που διενήργησε σε ζώα αποδεικνύει τη λειτουργία των ουρητήρων και την μη επιστραφή των ούρων από την ουροδόχο κύστη στους ουρητήρες, που επιτυγχάνεται από τη λοξή φορά των ουρητήρων κατά την εμφύτευσή τους στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστεως. |
|
Επικοινωνία
Εκτύπωση 
English