 Κατά την προεπαναστατική εποχή εκδόθηκαν δύο εγχειρίδια Χημείας, τα οποία μετέφεραν στον Ελληνικό χώρο την καινούργια γνώση της εποχής, τη γνώση της Χημείας. Το πρώτο βιβλίο μεταφράσθηκε από τα Γαλλικά από τον ιατρό Θεοδόσιο Ηλιάδη και εκδόθηκε στη Βιέννη με επιστασία του Ανθίμου Γαζή, το 1802, με τίτλο «Χημική φιλοσοφία ή στοιχειώδεις αλήθειαι της νωτέρας χημικής»του Γάλλου χημικού Φουρκροά. Γνώσεις κυρίως φυσιολογίας καταχωρίζονται στις σελ. 155-167 του βιβλίου. Γίνεται αναφορά στο αίμα, στη σύστασή του, στην αιτία της θερμότητός του, καταχωρίζοντας τη νέα γνώση ότι η θερμότητα οφείλεται στην ένωση στους πνεύμονες, του «ζωτικού αέρος», δηλ. του οξυγόνου με το αίμα. Αναφέρεται στο γάλα και αναγράφει τους όρους «γαλακτικόν οξύ» και «γαλακτοσάκχαρον», όροι που έκτοτε εισήχθησαν στην ελληνική ορολογία. Αναφέρει του «χολικούς λίθους», το «στεατικόν οξύ»και το «ουρικόν οξύ». Παρατηρεί ότι η χημική ανάλυση των ούρων «θέλει γίνει η πηγή πολλών και μεγάλων ιατρικών γνώσεων», τονίζοντας πως η γνώση των συστατικών των ούρων δυνατόν να χρησιμεύσει ως «κανών»στο να καθορίζεται η υγιής και η ασθενής κατάσταση του σώματος.
Το δεύτερο βιβλίο Χημείας της προεπαναστατικής εποχής φέρει τον τίτλο «Χημείας επιτομή», Βιέννη 1808, του Γάλλου χημικού Πέτρου Αδήτου, μεταφρασμένο από τον Κωνστ. Κούμα. Ιατρικά θέματα καταχωρίζονται στις σελίδες 158-216. Αναφέρεται στο αίμα και τη σύστασή του, στα λεμφαγγεία, τα οποία αποκαλεί  «λεμφατικά», στην άδηλο διαπνοή. Ακόμη, κάνει μνεία του πλευριτικού, ασκιτικού και αρθρικού υγρού και των ιδιοτήτων τους. Εκτός των άλλων μνημονεύει το γαστρικό υγρό και το παγκρεατικό, όροι πού μάλλον από τον Κ. Κούμα δημιουργούνται και εισάγονται στην ελληνική ιατρική ορολογία. Παραθέτει τη χημική σύσταση του σπερματικού υγρού και επί πλέον για τα ούρα σημειώνει ότι η οσμή τους οφείλεται στην ουσία ουρία, την «ουρώδη ουσία».
Σχετικά με τα χημικά φαινόμενα της αναπνοής ο Κούμας σημειώνει ότι έχει αποδειχθεί δια πειραμάτων ο «οξυγονικός αήρ», δηλ. το οξυγόνο πως είναι το χρήσιμο για την αναπνοή μέρος του αέρος και ότι εισερχόμενο στον οργανισμό «γεννά ανθρακικόν οξύ και θερμότητα». Ετσι, η αναπνοή συνεισφέρει στην ανύψωση της θερμότητος του αίματος. Ακόμη, τονίζει ότι το αίμα από το οξυγόνο καθίσταται ερυθρό και αποκτά την ιδιότητα να διεγείρει την κίνηση της καρδιάς. Διαπιστώνεται τελικά ότι με τα βιβλία Χημείας διοχετεύονται στον ελληνικό χώρο οι νέες σύγχρονες αντιλήψεις της φυσιολογίας του ανθρωπίνου σώματος.
|
Επικοινωνία
Εκτύπωση 
English
