Σκοπός της ανακοίνωσης είναι να παρουσιασθεί η διαχρονική χρήση της αφαίμαξης και των διαφόρων μεθόδων της είτε ως γενική αφαίμαξη (φλεβοτομία), είτε ως τοπική αφαίμαξη (απομύζηση, χάραγμα, βεντούζες, βδέλλες), που χρησιμοποιήθηκε στην λαϊκή ιατρική μέχρι και προ ολίγων δεκαετιών στον ελληνικό χώρο.
Υλικό: Διερευνήθηκαν διάφοροι χειρόγραφοι κώδικες καθώς και χειρόγραφα με λαϊκά ιατροσόφια.
Αποτελέσματα: Η αφαίμαξη, ως θεραπευτική μέθοδο, είχε χρησιμοποιηθεί αρχικά και από την ιατρική επιστήμη, όπως διαπιστώνεται από τη μελέτη των επιστημονικών ιατρικών βιβλίων του 18ου αιώνος και αρχών του 19ου αι., αλλά εγκαταλείφθηκε κατά τον 19ο αιώνα με την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης και παρέμεινε στη λαϊκή ιατρική.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι η αφαίρεση αίματος χρησιμοποιήθηκε στον ελληνικό χώρο από την λαϊκή ιατρική μέχρι και προ ολίγων δεκαετιών σε παθήσεις όπως υπέρτασης, πληθώρας, καρδιακής ανεπάρκειας, κεφαλαλγίας, αιμορραγίας ώτων, ουραιμίας, εκλαμψίας, γλαυκώματος, λύσσας, ελονοσίας, εκζέματος, δήγματα ζώων, δηλητηριάσεις, παρωτίτιδας, πνευμονίας, πλευρίτιδας, εμπύρετες καταστάσεις κ.ά. Επίσης σε νεογνά εφαρμόζονταν από τη μαμή σε ασφυκτικό-κυανωτικό γεογνό, σε βρέφη για πρόληψη του εκζέματος κατά το δεύτερο και τρίτο έτος της ηλικίας και στις έφηβες σε αμηνόρροια και δυσμηνόρροια.
Διαπιστώθηκε επί πλέον ότι οι φλεβοτομίες γίνονταν ατομικά ή ομαδικά στα πανηγύρια κατά κανόνα από τους κουρείς μέχρι και προ ολίγων δεκαετιών στην ορεινή Αχαϊα, Στερεά Ελλάδα, ΄Ηπειρο, Θεσσαλία, Μακεδονία, Κρήτη και Εύβοια. Εφαρμόζονταν ακόμη κατά την άνοιξη για «καθαρισμό» του αίματος, πιστεύοντας ο λαϊκός άνθρωπος ότι αφαιρούσε τους κακούς χυμούς, το «κακό γαίμα», το «δριμύ αίμα» των αρχαίων, που συσσωρεύονταν στο αίμα του κατά τον χειμώνα.
Συμπέρασμα: Η αφαίμαξη ως θεραπευτικό μέσο στον ελληνικό χώρο, ενώ από την επιστημονική ιατρική περιορίσθηκε, η λαϊκή ιατρική τη διατήρησε μέχρι και προ ολίγων δεκαετιών και μέχρι προ ολίγων ετών σε ορεσίβιους σε δήγματα όφεων, είτε ως εθιμική και ριζωμένη συνήθεια ως στοιχεία της παράδοσης.
|